امروزه محاسبه هزینههایی که ما در طول یک دوره مشخص از زندگی صرف میکنیم بسیار مهم است. همه افراد در تلاش هستند که بهدقت بدانند که به چه میزان در روز، هفته، ماه یا سال هزینه میکنند و اگر بتوانند جلوی صرف هزینههای اضافی را بگیرند.
وقتی صحبت از هزینه میشود، تقریباً همه در نگاه اول به یاد پول و هزینه مالی میافتیم. درواقع هزینه ممکن است در ذهن ما فقط به شکل مقدار پولی است که خرج میکنیم، باشد. این درست است که ما برای پرداخت هزینهها از پول و منابع مالی استفاده میکنیم، اما هزینههای مالی و پول تنها منبع هزینه کردن ما در یک دوره زمانی مشخص نیست.
برای روشن شدن این موضوع، بهتر است از اصطلاح مثلث هزینه استفاده میکنم.
مثلت هزینه
منابع مالی و بهطور مشخص پول فقط یکی از اضلاع مثلث هزینه است. شاید پول در مثلث هزینه مهم باشد اما دو ضلع دیگر این مثلث هم بهاندازه پول مهم هستند و شاید حتی اهمیت آنها بیشتر از پول هم باشد.
اما قبل از اینکه توضیح بدهم که چرا اهمیت دو ضلع دیگر بیشتر از پول است، بهتر است با اضلاع دیگر مثلث هزینه آشنا بشویم.
دومین ضلع مثلث هزینه، وقت است. وقت یا بهتر بگویم زمانی که ما برای انجام یک کار صرف میکنیم، نیز باید در محاسبات ما در هزینههایی که در یک دوره خاص صرف کردهایم نیز لحاظ شود؛ زیرا زمان و وقت یک فرد بسیار ارزشمند است، گاهی ارزشمندتر از پولی است که صرف میشود.
سومین ضلع این مثلث و تکمیلکننده آن، انرژی است. انرژی که در زمانهای مختلف ما برای انجام کارهای مختلف صرف میکنیم نیز بسیار مهم است. شاید مهمتر از دو ضلع دیگر باشد.
وقت و انرژی برخلاف پول، هر دو تجدید ناپذیر هستند و وقتی مصرف شدند، امکان بازگشت آنها نیست. زمانی که از دست برود،رفته است و دیگر ما نمیتوانیم حتی در همین لحظه به سی ثانیه قبل برگردیم.
انرژی نیز بازگشتپذیر نیست؛ زیرا انرژی به عوامل بسیاری در درون ما و بیرون از ما بستگی دارد و انرژی که این لحظه داریم با یک ساعت قبل قابلمقایسه نیست چه برسد بهروز قبل، هفته و ماه و سال قبل.
حال روحی، توان جسمی، میزان سلامتی و مقدار باقیمانده از انرژی که ما در یک روز مصرف کردهایم، همه عوامل مهمی برای میزان انرژی ماست و در ساعات و زمانهای مختلف میزان این انرژی متفاوت است. برای همین است که اگر انرژی این لحظه ما هزینه شود، دیگر قابل جبران و بازگشت نیست.
این نکته را به یاد داشته باشید که زمان و انرژی چون ملموس نیستند، صرف آنها خیلی به چشم نمیآید و به همین دلیل ممکن است در لیست هزینههای ما جای نگیرند و همیشه بیشترین نگاهمان به هزینههای مالی و پول است.
اگر ما در زمان مناسب کاری را انجام ندهیم، این منبع مهم دارایی را بهخوبی هزینه نکردهایم و آن را ازدستدادهایم.
همچنین در مورد انرژی نیز این موضوع صادق است. برای روشن شدن این مطلب این مثال مناسب است. شما افراد کهنسال را در نظر بگیرید که شاید ازنظر مالی مشکلی نداشته باشند. چون در روز کارهای زیادی ندارند، منبع خوبی از وقت هم در اختیاردارند؛ اما شاید انرژی لازم برای انجام کارها را نداشته باشند و این نشاندهنده اهمیت این ضلع از مثلث هزینه است.
دفعه بعد که خواستید کاری را انجام بدهید یا پشت گوش بیاندازید، تمام اضلاع مثلث هزینه را محاسبه کنید و ببینید این رفتار به نفع شماست یا به ضرر شما؟ ببینید این رفتار چقدر برای شما هزینه دارد یا چه مقدار در هزینههای شما صرفهجویی میشود.